Geschiedenis
Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin gaf eind 2007 de opdracht voor de uitwerking van buddywerkingen in Vlaanderen en Brussel. Hierin kregen de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) een centrale rol, in regionale samenwerking met belangrijke GGZ- en vrijwilligersorganisaties. De buddywerking van Metawonen Gent vzw – met zestien jaar ervaring – werd als voorbeeld genomen.
Tot 1 december 2011 waren in Vlaanderen en Brussel 11 regionale buddywerkingen, overkoepeld door ‘Buddyproject Vlaanderen’. Samen ondersteunden zij op het eind van deze eerste vier projectjaren reeds 200 duo’s.
Vanaf 1 december 2011 werd ‘Buddywerking Vlaanderen‘ een gegeven. Geen tijdelijk project meer, maar een verankerde werking in elk van de 13 CGG-werkingsgebieden, allen onder één naam: ‘Buddywerking Vlaanderen’.
Visie en doelstelling
Buddywerking Vlaanderen wil het sociale isolement dat mensen met psychische kwetsbaarheid kunnen ervaren, doorbreken.
Zo wordt een vrijwilliger (de buddy) in contact gebracht met een persoon met een psychische kwetsbaarheid. Ze ontmoeten elkaar om op regelmatige basis leuke dingen te doen zoals naar de film gaan, gaan wandelen, samen een koffie drinken … Buddy’s zijn met andere woorden voor hun deelnemer een brug naar de buitenwereld.
Ieder van ons heeft nood aan contact met anderen: het is een elementaire levensbehoefte. De mensen om ons heen (familie, vrienden, buren, kennissen, maar ook de samenleving in het algemeen) geven namelijk mee gestalte en betekenis aan ons leven. Onderzoek wijst uit dat de kwaliteit van onze relaties met anderen een grote invloed heeft op zowel ons psychisch als fysiek welbevinden. Een gezond sociaal netwerk kan bijvoorbeeld ons zelfvertrouwen vergroten, psychische klachten doen afnemen en bufferen tegen stress.
Lees meer
Mensen met ernstige psychische moeilijkheden of een chronische psychiatrische problematiek ondervinden soms een tekort aan zo’n sociaal netwerk. Zij hebben vaak moeite om nieuwe relaties aan te gaan of te onderhouden en ervaren daardoor weinig of geen betekenisvolle contacten. Dit kan ervoor zorgen dat zij geïsoleerd raken en zich eenzaam gaan voelen. Men dreigt wat betreft sociale relaties afhankelijk te worden van contacten met professionele hulpverleners. Er ontstaat een gemis en behoefte aan ‘gewoon’ sociaal contact, aan mensen waarmee men zijn vrije tijd zinvol kan invullen, plezier kan beleven, ervaringen kan delen en nieuwe dingen kan ondernemen. Naarmate het isolement langer duurt, worden maatschappelijke integratie en participatie steeds moeilijker. ‘Deelnemen’ aan de samenleving is niet meer zo vanzelfsprekend wanneer je dingen alleen moet doen.
Een vrijwilliger kan in dat geval helpen om opnieuw een stapje naar buiten, naar de samenleving te zetten. Hij/zij maakt op regelmatige basis tijd vrij om samen op stap te gaan en om leuke, alledaagse dingen te doen zoals wandelen, winkelen, iets gaan drinken, samen een uitstapje maken, enz. Deze ‘buddy’ maakt zodoende deel uit van het natuurlijk netwerk van de deelnemer en symboliseert op die manier de wereld buiten de hulpverlening. Buddywerking Vlaanderen opteert bewust voor een vrijwilligerswerking vanuit de mening dat mensen met psychische problemen naast professionele zorg ook nood hebben aan vriendschappelijk en ‘gewoon’ sociaal contact. Door het samenbrengen van de ‘gewone’ wereld met die van de deelnemer, wil Buddywerking Vlaanderen taboedoorbrekend werken t.a.v. mensen met een psychische kwetsbaarheid. We ervaren dat het koppelen van een vrijwillige buddy met een deelnemer een stap is in de richting van de destigmatisering van mensen met een psychische kwetsbaarheid, net omwille van het samenbrengen van deze ‘twee werelden’.
De ontmoeting tussen een deelnemer en een buddy is een ‘georganiseerd vriendschappelijk contact’. Georganiseerd omdat er geen sprake is van een spontane ontmoeting. De contacten zijn beperkt in tijd, frequentie en aard van de activiteiten. Vriendschappelijk omdat de contacten vrijwillig, vertrouwelijk, regelmatig en gelijkwaardig verlopen. De buddy heeft begrip voor de problemen en beperkingen van de deelnemer en kijkt mee naar zijn of haar mogelijkheden en interesses. Het is niet de bedoeling om hulp te verlenen: de nadruk ligt op ‘er zijn’ voor de ander.
Op deze manier trachten we via Buddywerking Vlaanderen twee belangrijke doelstellingen te bereiken:
- het sociaal isolement van de deelnemer doorbreken
- de integratie in de samenleving bevorderen door een beter begrip van en voor mensen met psychische problemen.
Uitdaging
Blijvende zoektocht naar vrijwilligers en doorbreken van het taboe rond psychische kwetsbaarheid.
Buddywerking Vlaanderen tracht met haar werking een brug te bieden naar de gewone wereld. Met de voorstelling van het buddylied willen we de werking een extra duwtje in de rug geven en mensen aanmoedigen zich als buddy op te geven. Buddy’s fungeren als aanknopingspunt met de gewone wereld, zij helpen in het herstel van het gehele mens-zijn. Zij kunnen een opvangnet en trampoline betekenen voor mensen met psychische kwetsbaarheid en zo het wederzijds begrip tussen mensen versterken. Dankzij de steun van onze meter en peter hopen we nog meer buddy’s warm te kunnen maken zich te engageren voor een psychisch kwetsbaar persoon.
